عملکرد منیسک های زانو (بخش دوم)

عملکرد منیسک های زانو (بخش دوم)

همانطور که در بخش اول گفته شد منیسک های زانو بافت هایی از جنس ساختمان غضروف رشته ای (فیبروکارتیلاژ) هستند که به بافت غضروف شبیه ، اما به مراتب محکم تر از آن و با خاصیت ارتجاعی زیاد مثل لاستیک هستند.آنها مانند بالشتکی در بین دو استخوان اصلی تشکیل دهنده مفصل زانو، یعنی بین استخوان ران (فمور) و ساق (تیبیا) قرار گرفته اند.منیسک‌ های زانو در مقطع، مثلثی شکل بوده و در حاشیه‌ها ضخیم‌تر هستند.بخش محیطی منیسک‌ها حاوی عروق خونی بوده که از طریق کپسول مفصلی و سینوویوم صورت می‌گیرد. این نواحی به هنگام آسیب قدرت ترمیم دارند.

وظیفه اصلی منیسک ها جذب شوک های ضربه ای است که به زانو وارد می شود.

در موقع دویدن هر بار که کف پای ما به زمین می رسد، استخوان تیبیا (ساق) و فمور (ران) در محل مفصل زانو به شدت به یکدیگر کوبیده می شوند و مینیسک با قرار گرفتن بین این دو استخوان شدت این ضربه را کاهش می دهد.یک توپ را تصور کنید که روی یک سطح صاف قرار گرفته است، این توپ انتهای استخوان فمور است و آن سطح صاف سر استخوان تیبیا. منیسک‌ها در واقع به دور انتهای گرد استخوان فمور می‌پیچند، و فضای میان آن و کف استخوان تیبیارا پُر می‌کنند.

 

برای ادامه مطالعه مطلب عملکرد منیسک های زانو (بخش دوم) کلیک کنید.

آناتومی زانو _ منیسک های زانو (بخش اول)

آناتومی زانو _ منیسک های زانو (بخش اول)

با ما همراه باشید تا به یکی از بخش­های آناتومی زانو بنام منیسک های زانو آشنا شوید. منیسک های زانو که شامل دو ساختار C شکل به نام های منیسک های داخلی و خارجی هستند ، مانند بالشتکی در بین دو استخوان اصلی تشکیل دهنده مفصل زانو، یعنی بین استخوان ران (فمور) و ساق (تیبیا) قرار گرفته اند.منیسک‌ های زانو در مقطع، مثلثی شکل بوده و در حاشیه‌ها ضخیم‌تر هستند. دور تا دور منیسک ها در زیر  توسط رباط های محکمی به لبه پلاتوی تیبیا چسبیده و محکم شده است.

بخش محیطی منیسک‌ها حاوی عروق خونی بوده که از طریق کپسول مفصلی و سینوویوم صورت می‌گیرد. این نواحی به هنگام آسیب قدرت ترمیم دارند.قسمت های داخلی تر منیسک رگ خونی ندارد و تغذیه آن فقط از طریق انتشار موارد از مایع سینوویال است. این قسمت از منیسک اگر پاره شود قابلیت ترمیم ندارد. به این ناحیه قسمت سفید منیسک می گویند.

جنس منیسک ها فیبروکارتیلاژ است که به بافت غضروف شبیه ، اما به مراتب محکم تر از آن و با خاصیت ارتجاعی زیاد مثل لاستیک هستند.

 

برای ادامه مطالعه مطلب آناتومی زانو _ منیسک های زانو (بخش اول) کلیک کنید.

استئونکروز زانو

استئونکروز زانو

استئونکروز یا نکروز آواسکولار زانو (AVN)، زمانی اتفاق می افتد که خونرسانی به بخشی از استخوان فمور و یا پروگزیمال تیبیا مختل می شود. از آن جایی که سلول های استخوانی جهت سالم ماندن به جریان خون ثابتی نیاز دارند، هرگونه اختلال (کاهش یا قطع) در جریان خون بافت زنده استخوان می تواند منجر به از بین رفتن تدریجی سلول های استخوانی و مرگ بافت های استخوانی شود.

به طور کلی، زانو دومین محل شایع برای ابتلا به استئونکروز است و به مراتب کمتر از استئونکروز لگن اتفاق می افتد، و شامل استئونکروز خودبه خودی زانو (SPONK)یا استئونکروز ثانویه زانو می باشد.

استئونکروز زانو، عمدتا در قسمت دیستال و مدیال استخوان ران و قسمت داخل زانو اتفاق می افتد، اما احتمال بروز استئونکروز در قسمت خارجی زانو و یا استخوان تیبیا وجود دارد.

احتمال بروز این اختلال در تمامی سنین وجود دارد، اما عمدتا در افراد بالای ۶۰ سال شایع می باشد.

خانم ها سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به استئونکروز زانو قرار دارند.

بیشتر مبتلایان دارای بیماری های زمینه ای هستند یا در اثر آسیب به این عارضه مبتلای می شوند.

استئونکروز زانو موجب اختلال در عملکرد مفصل زانو و بروز درد می شود  و در صورت عدم درمان به موقع باعث ایجاد آرتروز زانو خواهد شد. در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود، اقدامات درمانی مانند مصرف دارو به منظور تسکین درد و یا محدود کردن دامنه حرکتی، موثر واقع خواهد شد. در مراحل پیشرفته، جهت پیشگیری از بروز آسیب های بیشتر به استخوان و بهبود عملکرد مفصل روش های جراحی توصیه خواهد شد.

 

برای ادامه مطالعه مطلب استئونکروز زانو کلیک کنید.

دررفتگی خلفی زانو

دررفتگی خلفی زانو

دررفتگی های زانو عارضه ای نادر هستند که عمدتا به دنبال ترومای شدید رخ می دهند و یکی از اورژانس های ارتوپدی محسوب می شوند.

این عارضه بر اساس جابجایی تیبیا نسبت به فمور به انواع قدامی، خلفی، مدیال، لترال و روتاری تقسیم‌شده است.

انواع دررفتگی زانو

دررفتگی خلفی زانو، با توجه به احتمال آسیب نوروواسکولار، جزء خطرناک ترین آسیب های زانو است و می تواند تهدیدکننده حیات اندام باشد.

به دلیل جا افتادن های خودبه خودی، شیوع دقیق این دررفتگی مشخص نیست.

دررفتگی خلفی از شیوع بیشتری نسبت به نوع قدامی (تقریبا ۷۰ درصد) برخوردار است .

دررفتگی خلفی زانو

تشخیص:

• رادیوگرافی ساده
• استفاده از MRI به منظور بررسی آسیب های لیگامانی

 

 

برای ادامه مطالعه مطلب دررفتگی خلفی زانو کلیک کنید.

استئوتومی مضاعف (double osteotomy)

استئوتومی مضاعف (double osteotomy)

بیشتر موارد جراحی های استئوتومی در ناحیه پروگزیمال تیبیا (۷۰ %) و دیستال فمور(۱۰-۵ %) انجام می شوند ، در برخی موارد پیچیده ، هنگامی که استئوتومی در یک سطح (در بالا یا زیر مفصل زانو) به طور مناسب ناهنجاری را برطرف نکند ، ممکن است برای حل مشکل به ترکیبی از هر دو روش نیاز داشته باشیم  که تحت عنوان استئوتومی مضاعف (double osteotomy) نامیده می شود.

استئوتومی دیستال فمور و پروگزیمال تیبیا (double osteotomy)

در موارد دفرمیتی همزمان قسمت پروگزیمال و دیستال اندام امکان اصلاح کامل با یک سطح استئوتومی وجود ندارد.

مفصل هیپ، زانو و مچ پا ارتباط عملکردی نزدیکی با هم دارند و بدراستایی (Mal alignment) در یکی از مفاصل بزرگ تحمل کننده ی وزن می تواند باعث اختلال کارکردی در سایر مفاصل شود. همچنین مطالعات بیومکانیک نشان داده اند که دفرمیتی والگوس و واروس باعث افزایش بار مفصل تیبیوفمورال در مدیال و لترال می شود. به طور کلی اهداف اصلی این جراحی صرف نظر از نوع استئوتومی ( بالای تیبیا، پایین فمور یا هر دو )، اصلاح بدشکلی و تغییر زاویه مفصل زانو (joint obliquity) ، جلوگیری از پیشرفت تخریب کمپارتمان زانو ، اصلاح راستای کلی اندام تحتانی و طبیعی شدن محور مکانیکی اندام می باشد.

 

برای ادامه مطالعه مطلب استئوتومی مضاعف کلیک کنید.

اثر مصرف کورتون بر زانو

اثر مصرف کورتون بر زانو

 

کورتیکواستروئیدها (داروهای حاوی کورتون) جهت تسکین التهاب مفاصل و نواحی مختلف بدن و یا به عنوان بخشی از پروسه درمانی در بیماری های مختلف  (مانند آلرژیهای شدید ، مشکلات پوستی، آسم و …) با دو مکانیسم ضدالتهابی و سرکوب کننده سیستم ایمنی در درمان بیماری ها استفاده می شوند. این داروها به شکلهای مختلف مانند تزریق عضلانی ، وریدی یا موضعی، قطره های چشمی و قرص های خوراکی مصرف می شوند و شامل دگزامتازون، بتامتازون، هیدروکورتیزون، پردنیزولون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون می باشند.

 

استفاده به جا و انتخاب صحیح داروهای کورتون در بهبود علائمی نظیرتورم، قرمزی، خارش و واکنشهای آلرژیک بسیار موثر است، ولی متاسفانه گاهی به صورت خودسرانه و طولانی مدت استفاده می شوند که می توانند عوارض جانبی گوناگون و بعضاً خطرناکی داشته باشند.

یکی از بیش ترین موارد سوء مصرف کورتیکواستروئیدها ، استفاده از آن‌ها به صورت خوراکی در افزایش اشتها و افزایش وزن است که می تواند منجر به عوارض جبران ‌ناپذیر گردد.

 

برای ادامه مطالعه مطلب اثر مصرف کورتون بر زانو کلیک کنید.

بورسیت تحت کشککی (Infrapatellar bursitis)

بورسیت تحت کشککی (Infrapatellar bursitis)

بورس تحت کشککی یا اینفراپاتلار(Infrapatellar boursa) در زیر کشکک و پشت تاندون کشکک قرار دارد که به آن بورس زیر کشککی نیز می گویند. این بورس کمک می کند تا تاندون کشکک روی لبه جلویی پلاتوی تیبیا به راحتی حرکت کند.

بورس اینفراپاتلارشامل بورس های اینفراپاتلار سطحی و عمقی می باشد:

• بورس تحت کشککی (اینفراپاتلار) سطحی: در جلوی لیگامان پاتلار ، بین پوست و قسمت پایین برجستگی درشت‌نی قرار می‌گیرد.
• بورس تحت کشککی (اینفراپاتلار) عمقی: در پایین استخوان پاتلا (کشکک) و دقیقا زیر تاندون کشکک بین لیگامان پاتلارو استخوان تیبیا قرار دارد. این بورساها می‌توانند به صورت یک کیسه منفرد یا در برخی از بیماران متشکل از چند کیسه متعدد متصل به هم باشد

التهاب بورس اینفراپاتلار سطحی یا عمقی بورسیت اینفراپاتلار نامیده می شود. بورس های اینفراپتلار نسبت به ترومای حاد ، ضربه شدید و ضربه های کوچک مکرر، شکستگی های فشاری کشک ، استفاده بیش از حد مفصل زانو، دویدن روی سطح سخت یا غیر یکنواخت و یا شغل هایی که مستلزم خزیدن روی زانو یا زانوزدن روی زمین هستند، آسیب پذیر می باشند.

 

برای ادامه مطالعه مطلب بورسیت تحت کشککی کلیک کنید.

اقدامات و برنامه های مراقبتی قبل و بعد از جراحی تعویض مفصل زانو

اقدامات و برنامه های مراقبتی قبل و بعد از جراحی تعویض مفصل زانو

 

اقداماتی که قبل از جراحی تعویض مفصل زانو باید انجام شوند عبارتند از:

• انجام معاینات پزشکی و بررسی وضعیت زانو از نظر دامنه حرکت ، تغییر شکل ظاهری، هرگونه تورم زانو، حس و حرکت اندام تحتانی
• رادیوگرافی ساده شامل :

1. Alignment view ایستاده هر دو اندام تحتانی
   

   Alignment view ایستاده هر دو اندام تحتانی

• بررسی وضعیت کلی سلامتی بیمار از طریق انجام آزمایشات و مشاورات لازم است به طورمثال: انجام آزمایشات و بررسی های لازم قلب و داخلی به خصوص افرادی که مشکلات قلبی و داخلی دارند، ضروری است.
• دریافت شرح حال از سوابق پزشکی و داروهای مصرفی بیمار حائز اهمیت می باشد. ممکن است نیاز شود بعضی از این داروها قبل از جراحی قطع یا جایگزین شوند و یا مقدار آنها تغییر کند . این داروها می توانند شامل داروهای رقیق کننده خون (مانند وارفارین)، داروهای حاوی آسپرین، ضد التهاب (ایبوپروفن، ادویل و …)، ناپروکسن باشند.
• و...

 

برای ادامه مطالعه مطلب اقدامات و برنامه های مراقبتی قبل و بعد از جراحی تعویض مفصل زانو کلیک کنید.

 

دیسپلازی کشکک (patellar dysplasia)

دیسپلازی کشکک (patellar dysplasia)

شکل پشت ناحیه کشکک زانو (پاتلا) در حالت نرمال  V شکل است.  استخوان پاتلا بر روی شیار جلوی استخوان ران به نام شیار تروکلئار (trochlear) قرار دارد. زمانی که زانو خم و راست می شود پاتلا روی این شیار بالا و پایین می رود.

نمای کشکک نرمال V شکل

درحالت اکستنشن کامل زانو ، کشکک در بالای شیار تروکلئار بر روی یک پد چربی قرار می گیرد،  وقتی زانو خم می شود، کشکک بر روی شیار تروکلئار قرار می گیرد.

کناره ی پاتلا و دیواره های شیار تروکلئار باید تقریبا موازی هم باشند. سطح پشتی کشکک بعضی از افراد به شکل L یا کاملاً مسطح می باشد که باعث می شود پاتلا به درستی در شیار تروکلئار استخوان ران قرار نگیرد، به این حالت دیسپلازی پاتلار یا بد شکلی سطح کشکک گفته می شود.

 

برای ادامه مطالعه مطلب دیسپلازی کشکک کلیک کنید.

سوالات متداول در مورد جراحی پای پرانتزی (استئوتومی)

سوالات متداول در مورد جراحی پای پرانتزی (استئوتومی)

 

جراحی استئوتومی در چه ناحیه ای از زانو انجام می شود؟

بیشتر موارد جراحی های استئوتومی در ناحیه پروگزیمال تیبیا (۷۰ %) و به میزان کمتری در دیستال فمور(۱۰-۵ %) و در موارد بسیار خاصی در هردو قسمت (double osteotomy) انجام می شوند.

عمل جراحی استئوتومی برای چه کسانی مناسب است ؟

اگر تنها مشکل شما شکل زانو است نیاز به عمل جراحی ندارید. جراحی اصلاح زانوی پرانتزی معمولاً در بیماران جوان و فعال دارای استئوآرتریت کمپارتمان داخلی زانو انجام می شود. شرایط مناسب بیمار برای این جراحی عبارتند از :

• وزن مناسب
• سن زیر۶۰ سال
• بروز درد فقط در یک قسمت زانو باشد
• درد با ایستادن و فعالیت یا راه رفتن زیاد تشدید شود
• دامنه ی حرکتی زانو مناسب و حداقل۹۰-۱۰۰درجه باشد
• و...

 

برای ادامه مطالعه مطلب سوالات متداول در مورد جراحی پای پرانتزی (استئوتومی) کلیک کنید.